کولرهای سلولزی به عنوان جایگزینی اقتصادی برای کولرهای گازی شناخته می شوند اما کارایی آن‌ ها کاملا به آب و هوا منطقه‌ ای که در آن استفاده می شوند بستگی دارد. در حالی که این کولرها در مناطق خشک عملکرد فوق‌ العاده‌ای دارند در مناطق مرطوب یا شرجی معمولا  تاثیر مثبتی ندارند بلکه می توانند شرایط محیطی را بدتر هم کنند. اما چرا؟ در این مقاله بررسی می کنیم که آیا کولر سلولزی برای مناطق شرجی مناسب است.

این سیستم ها در انواع کوار سلولزی هوشمند و انواع مدرن در آسایش بیشتر ساختمان موثر هستند

عملکرد کولر سلولزی
کولر سلولزی بعنوان یک سیستم تهویه مطبوع بر اساس اصل تبخیر کار می کند. یعنی وقتی هوای گرم و خشک از روی پدهای مرطوب عبور می کند بخار آب جذب گرمای هوا شده و باعث خنک ‌شدن آن می شود. این فرآیند به صورت طبیعی رخ می ‌دهد و مزیت آن این است که انرژی کمتری نسبت به کولر گازی مصرف می کند. اما نقطه ‌ضعف آن اینجاست که برای تبخیر موثر هوا باید خشک باشد. اگر هوای ورودی به کولر از قبل اشباع از رطوبت باشد تبخیری رخ نمی ‌دهد و در نتیجه خنک‌ سازی موثری هم حاصل نمی شود.

کولر سلولزی در هوای مرطوب

برای اینکه بدانید چرا کولرهای سلولزی در مناطق مرطوب یا شرجی عملکرد ضعیفی دارند باید نگاهی به پدیده‌ رطوبت نسبی بیندازیم. رطوبت نسبی میزان بخار آب موجود در هوا را نسبت به ظرفیت اشباع آن بیان می کند. هرچه رطوبت نسبی بیشتر باشد هوا توانایی کمتری برای تبخیر آب دارد.
در مناطق شرجی رطوبت نسبی معمولا بین ۷۰ تا ۹۰ درصد است. این بدان معناست که هوا تقریبا اشباع است و توان جذب بخار آب اضافی را ندارد. بنابراین وقتی کولر سلولزی سعی می کند با عبور هوا از پدهای مرطوب آن را خنک کند اتفاق خاصی نمی‌افتد. تنها نتیجه آن افزایش بیشتر رطوبت محیط است که باعث احساس گرمای سنگین‌ تر و ناراحتی می شود.

عوارض استفاده از کولر سلولزی در آب و هوا‌ی مرطوب
استفاده از کولر سلولزی در مناطق شرجی  غیرموثر است بلکه می تواند منجر به مشکلات مختلفی شود
-افزایش رطوبت محیط داخلی کولرهای سلولزی باعث ورود رطوبت زیاد به فضا می شوند که در مناطق مرطوب زیاد است. این موضوع باعث دم‌ کردگی و بوی نامطبوع در خانه می شود.

-افزایش احتمال رشد کپک و قارچ رطوبت بالا محیط مناسبی برای رشد قارچ کپک و باکتری فراهم می کند. این مشکل برای افرادی که آلرژی یا مشکلات تنفسی دارند می تواند آزاردهنده و حتی خطرناک باشد.

-عدم کاهش موثر دما به دلیل نبود فرآیند تبخیر کافی عملا کاهش دمای محسوسی رخ نمی ‌دهد و کولر فقط نویز و رطوبت بیشتری تولید می کند.

-هدررفت انرژی و آب مصرف آب زیاد در کولری که هیچ خنک‌ کنندگی موثری ندارد صرفا منجر به افزایش هزینه‌ ها بدون بازدهی خواهد شد.

راه‌ حل هوای مرطوب

اگرچه در بیشتر موارد توصیه می شود که از کولرهای سلولزی در مناطق مرطوب استفاده نشود اما در برخی شرایط خاص می توان با اقدامات کمکی تا حدی کارایی دستگاه را بهبود داد که در ادامه توضیح می دهیم.
-تهویه قوی با استفاده از پنجره باز یا فن خروجی در نزدیکی کولر کمک می کند تا هوای مرطوب تخلیه شده و هوای تازه وارد شود. این کار رطوبت داخلی را کنترل کرده و خنکی نسبی ایجاد می کند.
-استفاده در فضاهای نیم ‌باز یا صنعتی در گلخانه‌ ها، کارگاه‌ ها یا سوله ‌های صنعتی که تهویه مناسبی دارند کولر سلولزی حتی در هوای مرطوب نیز می تواند موثر باشد.
-نصب دستگاه رطوبت‌ گیر این دستگاه با کاهش رطوبت محیط فضای مناسب ‌تری برای عملکرد کولر سلولزی ایجاد می کند. البته هزینه استفاده هم بالا می‌رود و ممکن است توجیه اقتصادی نداشته باشد.

توجه به نکته اینکه  انجام کانال کشی هوا بصورت تخصصی می تواند بسیاری از مشکلات این سیستم ها را بهبود بخشد

جایگزین مناسب در مناطق شرجی
در مناطقی با آب و هوا مرطوب بهترین گزینه برای خنک‌ سازی استفاده از کولرهای گازی (تبریدی) است. این کولرها با بهره‌ گیری از سیستم فشرده ‌سازی گاز هم دمای هوا را کاهش می دهند و هم رطوبت آن را می‌ گیرند. اگرچه مصرف برق بیشتری دارند اما بازدهی آن‌ ها در هوای شرجی بسیار بالاتر و رضایت ‌بخش ‌تر است.
علاوه بر کولر گازی سیستم‌ های تهویه مطبوع چند کاره که قابلیت تنظیم دما رطوبت و تهویه هم ‌زمان را دارند گزینه ‌ای ایده‌ آل برای مناطق مرطوب محسوب می شوند که برای ساختمان‌ های بزرگ، اداره‌ ها و فضاهای حساس به رطوبت مناسب هستند.